جرم‌انگاریِ آزار جنسی در قوانینِ موجود
اگر کسی مورد آزار جنسی قرار بگیرد می‌تواند از فرد یا افراد آزارگر شکایت کند؟
اگرچه در قوانین موضوعه کیفری در ایران (قانون مجازات اسلامی – قانون تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) به‌طور مستقیم به «آزار جنسی» اشاره نشده، اما مفهوم و ماهیت آن در قوانین شناسایی و جرم انگاری شده است. در پاسخ به این سوال میتوان گفت هرچند قوانین موضوعه در ایران «آزار جنسی» را به‌طور رسمی شناسایی نکرده‌اند، اما قوانینی برای مقابله با آزار جنسی و مجازات آزارگر وجود دارد.
آزار جنسی در قوانین فعلی آزار جنسی در این چهار نوع به رسمیت شناخته شده و برای آن مجازات تعیین شده است:
- تجاوز جنسی
- آزار و اذیت جنسیِ فیزیکی به غیر از تجاوز
- آزار و اذیت جنسی خیابانی
- آزار و اذیت جنسی از طریق لوازم ارتباطی و فضای مجازی (اپلیکیشن‌های ارتباطی، شبکه‌های اجتماعی و همچنین تلفن و پیامک)
بر اساس کدام مواد قانونی میتوان از آزارگران جنسی شکایت کرد؟
موارد جرایم جنسی در قوانین کیفریِ ایران در چهار جرم تجاوز به عُنف، آزار و اذیت جنسی فیزیکی، آزار و اذیت جنسی در خیابان و اماکن عمومی و آزار و اذیت جنسی آنلاین خلاصه شده است.
در جرم تجاوز جنسی (تجاوز به عُنف یا زنای به عُنف) مستند قانونی این جرم و مجازات مربوط به آن در مواد ۲۲۱، ۲۲۴ و ۲۳۱ قانون مجازات اسلامی است. همچنین در تجاوز جنسی که هر دو طرف آن مرد باشند، ماده‌ی ۲۳۴ همین قانون مورد استناد است.
در موارد آزار و اذیت جنسی فیزیکی به غیر از تجاوز نیز مستند اصلی قانونی ماده‌ی ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) است.
در زمینه‌ی آزارهای جنسی در خیابان و اماکن عمومی مانند لمس بدن یا آلت‌نمایی میتوان به دو ماده‌ی ۶۱۹ و ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) استناد کرد.
برای آزارهای جنسی آنلاین نیز مواد ۶۴۱، ۷۴۲، ۷۴۳، ۷۴۴ و ۷۴۵ مستند قانونی هستند.
چه نوع اعمالی به عنوان آزار جنسی در قوانین ایران مجازات دارند؟
در قوانین کیفری ایران فقط «زنای به عنف» (تجاوز جنسی به عنف) و «تقبیل یا مضاجعه» (بوسیدن، بغل کردن و انواع دیگر ارتباط جنسی به جز دخول) به عنوان مصداق آزار جنسی به رسمیت شناخته می‌شوند.
افزون بر این، دیگر مصادیق آزار جنسی مانند آلت‌نمایی یا خودارضایی در محیط عمومی هم جرم به شمار می‌آیند و مجازات دارند.
آیا ارسال تصاویر جنسی برای یک نفر بدون رضایت او در قوانین ایران آزار جنسی به شمار می‌آید؟
هرچند در قوانین موضوعه‌ی کیفری در ایران به‌صراحت و به‌طور مستقیم به افعال مجرمانه‌ای مانند ارسال تصاویر جنسی یا با هدف نشان دادن یک عمل جنسی (مانند ایموجی یا هر تصویر دیگری که در ظاهر پورنوگرافی نیست اما ماهیت جنسی دارد) یا تصویر اندام جنسی برای دیگران اشاره نشده است، اما این پیام‌ها در قالب «ایجاد مزاحمت برای دیگران از طریق تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی و انتشار و ارسال محتویات مستهجن» جرم انگاری شده و برای آنها مجازات در نظر گرفته شده است.
اگر قربانی تجاوز/تعرض جنسی نوشیدنی الکلی خورده باشد، تجاوز یا تعرض به او باز هم جرم به شمار می‌رود و قانونْ فرد متجاوز را همچنان مستحق تنبیه می‌داند؟
بنا بر قانون هیچ عملی از جمله نوشیدن مشروبات الکلی توسط قربانیِ تجاوز، مجوزی برای اعمال تجاوز و تبرئه‌ی متجاوز نیست و عملِ تجاوز جنسی در هر صورتی و تحت هر شرایطی جرم محسوب می‌شود.
در همین زمینه، تبصره‌ی دوم ماده‌ی ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی، به‌صراحت، زنا (رابطه‌ی جنسی) بدون رضایت با یک فرد در حالتِ مستی را مصداق زنا به عنف (تجاوز جنسی به عنف) می‌داند.
اگر فردی با تهدیدِ فیزیکی و از سر ترس برای حفظ جان مجبور به رابطه‌ی جنسی شود، همچنان می‌تواند از متجاوز شکایت کند؟
بله، می‌تواند. طبق قانونْ تجاوزِ جنسی صرفا اِعمال فعل جنسی (دخول) به زور و همراه با اجبار فیزیکی و جسمی نیست، بلکه اجبار و وادار کردن فردی به برقراری رابطه‌ی جنسی به نحوی که فرد از ترس جان خود مجبور به پذیرشِ برقراری رابطه‌ی جنسی شود هم مصداق تجاوزِ جنسی به عنف محسوب می‌شود.
بر اساس اصول کلی حقوق، رضایتِ ناشی از تهدید و اکراه، رضایت واقعی نیست. در نتیجه، رضایتِ حاصل شده از ترس و تهدید، رضایتِ قانونی محسوب نمی‌شود. همچنین، بنابر تبصره‌ی دوم ماده‌ی ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی، برقراری رابطه‌ی جنسیِ مصداقِ زنا اگر در نتیجه‌ی «تهدید و ترساندن زن» به نحوی که سبب «تسلیم او شود» باشد، مصداق زنای به عنف (تجاوز به عنف) است.
چه‌گونه می‌توانم وقوع تجاوز جنسی را در دادگاه اثبات کنم؟
بنا بر قوانین موجود در ایران (قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲)، ادله‌ی اثبات وقوع یک جرم و اثبات انتساب آن به مرتکب عبارتند از اقرار، شهادت، قسامه، سوگند و علم قاضی. اثبات جرایم جنسی، به‌ویژه تجاوز، به واسطه‌ی اقرار، شهادت و علم قاضی امکان‌پذیر است.
در تجاوز جنسی بر خلاف دیگر جرایم، برای استناد به اقرار متهم به تجاوز، یک بار اقرار کافی نیست و مرتکب باید چهار بار به ارتکابِ تجاوز جنسی اقرار کند. این نکته در شهادت هم صادق است؛ یعنی بر خلاف دیگر جرایم که با شهادت دو مرد قابل اثبات‌اند، در تجاوز جنسی باید چهار مرد بر وقوع تجاوز شهادت دهند.
شمار قابل توجهی از موارد تجاوز جنسی با استفاده از علم قاضی اثبات می‌شود؛ یعنی در بسیاری از موارد به اقرار متهم و شهادت دیگران نیازی نیست. گزارش پزشکی قانونی مبنی بر وقوعِ رابطه‌ی جنسی، نتیجه‌ی آزمایش دی‌ان‌ای، گزارش ضابطان قضایی، اظهارات افراد مطلع و مدارک و شواهد الکترونیک از جمله مستنداتی هستند که می‌تواند به علم قاضی و در نتیجه اثبات وقوع تجاوز منجر شود.
به عنوان یک کنش‌گر چه‌طور می‌توانم زنان قربانی را به شکایت و پیگیری قانونی ترغیب کنم؟
از منظر قانون، تجاوز جنسی از جمله جرایم غیر قابل گذشت است و گزارش وقوع تجاوز به پلیس و مقام قضایی، برای پیگیری آن توسط ضابطان قضایی و دادسرا کافی‌ست. نکته‌ی مهم این‌جاست که بار اثبات وقوع تجاوز جنسی بر عهده‌ی قربانی آزار جنسی است و از نظر قانون، قربانی باید اثبات کند که تجاوز رخ داده است.
از آنجا که داشتن مدارک، شواهد و مستندات قانونی نقش مهمی در روند دادرسی و اثبات جرم ایفا می‌کند، پیشنهاد می‌شود قربانی تجاوز بلافاصله شکایت کند تا مدارک و شواهد در گذر زمان از دست نروند.
قربانی تجاوز پس از وقوع تجاوز باید چه کارهایی انجام دهد تا روند دادخواهی بهتر و سریع‌تر پیش برود؟
نخستین قدم یافتن محل امن است. بهتر است قربانی پس از یافتن محل امن، به‌سرعت با فردی از نزدیکان مورد اعتماد خود تماس بگیرد و از او بخواهد تا در قدم‌های بعدی همراهش باشد.
پیشنهاد می‌شود قربانی جریان تجاوز را با جزئیاتی که به یاد دارد تعریف کند و فرد معتمد از همه‌ی جزئیات یادداشت بردارد. همه‌ی جزئیات مهم‌اند و می‌توانند نقش مهمی در روند دادخواهی ایفا کنند.
قدم بعدی تلاش برای حفظ شواهد و مدارک، گزارش فوریِ وقوع تجاوز به پلیس و شکایت از متجاوز است.
ممکن است قربانی به دلیل فشار روانی شدید ناشی از تجاوز و رفتارهای آنی برآمده از فشار، نادانسته مدارک و شواهد را معدوم کند. از این‌رو، فرد معتمد نقش بسیار مهمی در حفظ مدارک و شواهد دارد.
هر آن‌چه ممکن است وقوع تجاوز جنسی را اثبات کند، باید حفظ شود. لباس‌هایی که قربانی هنگام تجاوز به تن داشته نباید شسته شوند؛ بلکه باید به همان شکل داخل یک کیسه‌ی پلاستیکی تمیز در جای خشک نگهداری شوند.
لازم است قربانی تا انجام آزمایش‌های لازمِ پزشکی قانونی، از شست‌وشوی بدن خود به ویژه آن نواحی که توسط متجاوز به هر نحوی لمس شده یا مایعات بدن متجاوز (آب دهان، اسپرم، عرق، خون) با آنها تماس داشته خودداری کند. این کار برای اغلب قربانیان آزار جنسی و تجاوز بسیار سخت است و این‌جا هم نقش فرد معتمد برای متقاعد کردن قربانی به حفظ شواهد و مدارک حیاتی‌ست.
اسامی تمام شاهدان را یادداشت کنید. هر کس که قربانی را پیش از تجاوز با متجاوز دیده یک شاهد بالقوه برای اثبات تجاوز محسوب می‌شود.
وقوع تجاوز را بدون دفع وقت به پلیس گزارش کنید و بر خواسته‌ی خود مبنی بر انجام فوریِ آزمایش‌های پزشکی قانونی اصرار کنید.
هرآن‌چه که از متجاوز نزد خود دارید (مانند لباس یا پیام‌های صوتی و تصویری) همه را ضبط و ثبت کنید. این موارد در دادگاه و نزد مقامات قضایی به عنوان شواهد و مدارک مورد استفاده خواهد بود.
فردی یک ماه پیش به دوست من تجاوز کرد. حالا هرچه اصرار می‌کنم که شکایت کند می‌گوید دیر است. آیا شکایت بابت تجاوز جنسی زمان دارد؟
جاوز جنسی از جمله جرایم غیر قابل گذشت و عمومی است و مشمول مرور زمان نمی‌شود. یعنی پس از گذشت سال‌ها از وقوع تجاوز همچنان میتوان از متجاوز شکایت کرد.
البته گذشت زمان اثبات وقوع رابطه‌ی جنسی و تجاوز را سخت‌تر می‌کند؛ زیرا شواهد و مدارکی که با انجام آزمایش‌ها در پزشکی قانونی به‌دست می‌آیند و قابل ثبت شدن هستند، به طور معمول پس از ۷۲ ساعت از وقوع تجاوز از بین می‌روند یا دسترسی به آنها دشوار خواهد شد. با این وجود، همچنان راه‌های بسیاری برای اثبات وقوع تجاوز جنسی وجود خواهد داشت.
اقدام‌های ضروری برای ثبت مدارک و مستندات در تجاوز جنسی چیست؟
اولین قدم برای ثبت مدارک و شواهد وقوع تجاوز جنسی این است که قربانی یا فرد معتمد او تمام جزئیات را یادداشت کند؛ جزئیاتِ مربوط به زمان و مکان وقوع تجاوز، کوچک‌ترین جزئیات مربوط به صحنه مثل رنگ کف‌پوش و دیوارها و اشیای اتاقی که تجاوز در آن رخ داده است باید با دقت ثبت شوند.
همچنین جزئیات ظاهری متجاوز (در صورتِ ناشناس بودن)، اسامی تمام شاهدان و همه‌ی کسانی که متجاوز و قربانی را لحظاتی پیش از تجاوز با هم دیده‌اند، نام و نشانی تمام محل‌هایی که قربانی و متجاوز ساعاتی پیش از تجاوز با هم آنجا بوده‌اند و هر جزئیات دیگری که به یاد قربانی مانده، باید روی کاغذ یا در قالب فایل صوتی ثبت شوند.
پیام‌های نوشتاری، صوتی و تصویری متجاوز در تمامی ابزارهای الکترونیک شامل انواع اپلیکیشن‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی و حتی تلفن هم در صورت امکان باید ضبط و ثبت شوند.
لباس، اشیاء و هر چیز دیگری که متجاوز از آنها استفاده کرده یا در هنگام تجاوز با آنها تماس داشته و احتمال می‌رود مو یا مایعات بدن متجاوز روی آنها موجود باشد، به همراه لباسی که قربانی تجاوز به تن داشته باید به همان شکل و بدون شست‌وشو و پاک‌سازی در داخل یک کیسه‌ی پلاستیک نگهداری شوند.
می‌خواهم بابت وقوع تجاوز جنسی شکایت کنم، آیا ممکن است خودم محکوم شوم؟
امکان محکومیت قربانی تجاوز در شکایت از وقوع تجاوز جنسی بسیار کم است؛ زیرا اقدام به شکایت نشان از رضایت نداشتنِ قربانیِ تجاوز دارد. وقتی قربانی شکایت می‌کند، به این معنی است که این رابطه‌ی جنسی ناخواسته انجام شده است و در اصطلاح می‌تواند به عنوان یک «اماره و قرینه» برای اثبات فقدان رضایت قربانی استفاده شود.
البته ممکن است دادگاه وقوع رابطه‌ی جنسی میان قربانی تجاوز و متجاوز (با عنوان مجرمانه‌ی زنا) را احراز کند، اما آن را مصداق تجاوز جنسی (زنای به عنف) تشخیص ندهد. در این صورت مجازات متجاوز (زانی)، کمتر از مجازات تعیین شده برای متجاوز جنسی خواهد بود.
از این‌رو، ما به آزاردیدگان و قربانیان تجاوز جنسی پیشنهاد می‌کنیم، بدون توجه به امکان محکومیت خود و با هدف دادخواهی، اجرای عدالت و همچنین مجازات متجاوز شکایت‌شان را ثبت کنند.
مردی در کوچه‌ای خلوت، اندام جنسی خود را به من نشان داد. کوچه خلوت بود و به همین دلیل شاهدی ندارم، اما شماره‌ی پلاک موتور سیکلت او را یادداشت کرده‌ام. آیا می‌توانم از او شکایت کنم؟
اگرچه «آلت‌نمایی» به صراحت در قوانین قضایی ایران به عنوان یک عمل مجرمانه مطرح نیست، اما از آنجا که مصداق بارز ماده‌ی ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی محسوب می‌شود، به‌طور قطع این اقدام جرم است و امکان شکایت از متهم وجود دارد.
با این‌همه، اثبات موضوع در چنین مواردی دشوار است. در مواردی که کسی در محل وقوع ماجرا نیست تا وقوع جرم را شهادت دهد، اثبات وقوع جرم در دادگاه به تلاش بیشتری نیاز دارد. اما شکایت از آزارگر (با استناد به شماره‌ی پلاک موتورسیکلت یا خودروی او) می‌تواند به عنوان فرضی قوی برای اثبات وقوع جرم استفاده شود.
از فردی به دلیل آزار جنسی شکایت کرده‌ام، اما دادگاه خواستار ارائه‌ی مدارک و مستندات شده است. چه مدارک و مستنداتی می‌تواند به اثبات ادعای من کمک کند؟
بنا بر اصول اساسی حقوق کیفری (مهم‌تر از همه اصل برائت) و قوانین داخلی ایران، وظیفه ارائه‌ی مدارک و شواهد برای اثبات وقوع جرم توسط مجرم، با شاکی و در موارد وقوع تجاوز جنسی با قربانی تجاوز است.
برای اثبات وقوع تجاوز جنسی در نظام قضایی ایران باید دو موضوع برای دادگاه اثبات شود؛ اثبات وقوع رابطه‌ی جنسی میان شاکی و متجاوز و اثبات رضایت نداشتن شاکی به داشتن رابطه‌ی جنسی (تجاوز).
هر آن‌چه به اثبات این دو موضوع کمک کند، باید به عنوان مدرک به دادگاه ارائه شود. به عنوان نمونه، تمام تماس‌ها و پیام‌های شفاهی و کتبی بین قربانی و متجاوز در اپلیکیشن‌های ارتباطی یا هر جای دیگری حکم مدرک دارند.
روایت قربانی از وقوع تجاوز، نتیجه‌ی آزمایش‌های پزشکی، شهادت افرادی که از حادثه مطلع بوده‌اند، آثار به‌جا مانده روی بدن قربانی، و در یک کلام، هر چیزی که نشان دهنده‌ی وقوع رابطه‌ی جنسی بدون رضایت قربانی باشد، مدرک محسوب می‌شود.
پس از شکایت از همکار متجاوزم، او مدعی‌ست که این رابطه با رضایت بوده و دادگاه نیز این ادعا را پذیرفته است. چگونه می‌توانم اثبات کنم این رابطه بدون رضایت من اتفاق افتاده و تجاوز است؟
در روند دادخواهیِ تجاوز جنسی، اثبات رضایت نداشتن قربانی و ناخواسته بودن رابطه‌ی جنسی اهمیت دارد، زیرا اثبات این موضوع وقوع تجاوز جنسی را اثبات می‌کند.
نخستین راه اثباتِ اینکه رابطه بدون رضایت شاکی برقرار شده، بررسی آثار فیزیکی باقی مانده روی بدن قربانی تجاوز است. آثار مربوط به خشونت، از جمله ضرب و جرح، یا آثار ناشی از برقراری رابطه‌ی جنسی همراه با خشونت روی اندام جنسیِ قربانی یا داخل آن باید توسط پزشکی قانونی بررسی و ثبت شوند تا بتوان از آنها به عنوان مدرک در دادگاه استفاده کرد.
البته خشونت در هنگام تجاوز را نمی‌توان به خشونت فیزیکی معدود کرد، زیرا در مواردی متجاوز به جای استفاده از خشونت فیزیکی، می‌تواند از خشونت کلامی، روانی، تهدید و ترساندن قربانی استفاده کند.
مکان وقوع رابطه‌ی جنسی می‌تواند نشان دهنده‌ی رضایت نداشتن قربانی باشد؛ هرچه این مکان غیرمعمول‌تر باشد -مثل مکان‌های عمومی- احتمال اینکه به عنوان نشانه‌ای برای اثباتِ برقراری رابطه بدون رضایت قربانی استفاده شود، بیشتر است.
ناشناس بودن متجاوز، وجود نداشتن رابطه‌ی عاطفی میان متجاوز و قربانی، سابقه‌ی متجاوز در اِعمال خشونت جنسی، مانند پیامک‌هایی که دربردارنده‌ی خشونت جنسی هستند، وجود شاهدی در محل وقوع تجاوز و نداشتن رابطه‌ی جنسی پیشین میان متجاوز و قربانی از جمله مستنداتی هستند که می‌توانند برای اثباتِ فقدانِ رضایت استفاده شوند.
همان‌گونه که تجاوز جنسی همواره و همیشه به یک شکل اتفاق نمی‌افتد و شکل‌های گوناگون دارد، نحوه‌ی اثباتِ فقدانِ رضایت نیز در هر پرونده‌ای متفاوت است. افزون بر این، شکایت قربانی می‌تواند نشان دهنده‌ی ناخواسته بودن رابطه‌ی جنسی باشد و به اصطلاح می‌تواند به عنوان یک «اماره و قرینه» برای اثباتِ فقدانِ رضایت استفاده شود.
پس از نوشیدن مشروبات الکلی در یک میهمانی به من تجاوز شد. متجاوز مدعی‌ست که نوشیدن با او، دلیلی بر رضایت من برای داشتن رابطه‌ی جنسی بوده است. آیا این ادعای متجاوز پذیرفته می‌شود؟
اگرچه نوشیدن مشروبات الکلی با توجه به قوانین قضایی ایران جرم است، اما ادعای متجاوز که هم‌پیاله شدن را نشانه‌ای برای داشتن رابطه‌ی جنسی می‌داند، توسط قانون پذیرفته نمی‌شود.
مطابق قانون هیچ عملی، از جمله نوشیدن مشروبات الکلی توسط قربانی تجاوز، مجوزی برای اعمال تجاوز و تبرئه‌ی متجاوز نیست و عمل تجاوز جنسی در هر صورت و تحت هر شرایطی جرم محسوب می‌شود.
در همین زمینه، تبصره‌ی دوم ماده‌ی ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی به‌صراحت زنا (رابطه‌ی جنسی) بدون رضایت با یک فرد در حالت مستی را مصداق زنای به عنف (تجاوز جنسی به عنف) دانسته است.
پسری که با او دوست معمولی بوده‌ام به من تجاوز کرده است. دوستانم از دشواری اثبات تجاوز می‌گویند. چگونه می‌توانم ثابت کنم که این کارِ او تجاوز بوده و او با وجود مقاومت من به کارش ادامه داده است؟
متاسفانه برخلاف بسیاری از کشورها، که آنها به سادگی میتوان اثبات کرد رابطه‌ی جنسی با رضایت همراه نبوده، اثبات این مساله در ایران کار راحتی نیست و قربانی تجاوز باید با ارائه‌ی مدرک ثابت کند رضایتی به برقراری رابطه‌ی جنسی نداشته و رابطه‌ی مورد نظر، بدون خواست و میل او، به صورت اجباری روی داده است.
اگرچه آثار خشونت فیزیکی به‌جا مانده از درگیری میان متجاوز و قربانی و همچنین آثار رابطه‌ی جنسی بر اندام جنسی قربانی، مدارکی مهم برای اثبات وقوع تجاوز هستند، اما از مدارک دیگر هم میتوان برای اثبات جرم استفاده کرد.
در قوانین قضایی ایران، میتوان از موارد اکراه و ترساندن قربانی به عنوان ادله‌ی وقوع تجاوز جنسی استفاد کرد. تبصره‌ی دوم ماده‌ی ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی به صراحت تاکید می‌کند که خشونت را نمی‌توان به خشونت فیزیکی محدود کرد و هرگونه خشونت کلامی، ترساندن و اکراه قربانی مصداق خشونت هستند.
نکته‌ی بسیار مهم در قوانین قضایی ایران این است که قربانی همچنین باید اثبات کند که نارضایتی خود را به صراحت به متجاوز جنسی اعلام کرده است.
دو مامور پلیسی که دستگیرم کردند، به من تعرض کردند و در پاسخ به اعتراضم گفتند «شما زنان معترض همین را می‌خواهید». چه‌طور می‌توانم از این دو مامور شکایت کنم؟
شکایت از ضابطان قضاییِ نظامی مانند ماموران پلیس، از دو راه قابل انجام است: شکایت به سامانه‌ی رسیدگی به تخلفات پرسنل فراجا یا همان ۱۱۶ که ماهیت غیرقضایی دارد و دیگری، ثبت شکایت در دادسرای نظامی برای پیگیری قضایی.
نکته‌ی مهم در مورد ثبت شکایت از ماموران پلیس، به ویژه در موارد آزار و اذیت جنسی، این است که شکایت هرچه زودتر ثبت شود. ثبت به‌موقع شکایت سبب می‌شود بهانه‌های دادسرا برای «عدم تعقیب» کمتر شود.
اگرچه متاسفانه دادسراهای نظامی در ایران در چنین مواردی، بر خلاف قانون، بی‌طرف نیستند و احتمال اینکه شکایت به نفع قربانی به نتیجه برسد زیاد نیست، اما توصیه می‌شود که آزاردیدگان در صورت امکان به ثبت شکایت علیه ماموران آزارگر اقدام کنند.
بازجویم در زندان همواره از من درباره‌ی مسائل خصوصی و روابط جنسی‌ام سؤال می‌کرد و این سبب ناراحتی من می‌شد. چه‌طور می‌توانم از او شکایت کنم؟
بنا بر قوانین موضوعه کیفری در ایران (مواد ۱۹۵ و ۱۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری) پرسیدن هرگونه سوال غیرمرتبط با اتهام انتسابی ممنوع است و انجام آن از سوی بازپرس (بازجو) جرم محسوب می‌شود. با این‌همه، به دلیل نداشتن شاهد و مدارک کافی، اثبات این آزار جنسی آسان نیست.
پیشنهاد می‌شود که آزاردیدگان از تمامی راه‌های ممکن به ثبت شکایت و همچنین جمع‌آوری مدارک و شواهد اقدام کنند.
اعتراض صریح به بازپرس و تذکر به‌موقع، مکتوب کردن وقوع این اتفاق در برگه‌های بازجویی توسط متهم (آزاردیده)، در میان گذاشتن سریع موضوع با دوست نزدیک، رسانه‌ای کردن آن، گزارش موضوع به مقام قضایی در نخستین ملاقات، درخواست دریافت برگه ثبت شکایت در زندان و شکایت به دادسرای نظامی یا دادسرای انتظامی قضات از جمله اقداماتی است که به روند دادخواهی کمک می‌کنند.